ซื้อขายหลักทรัพย์

DR คืออะไร

DR เป็นตราสารที่ถูกออกแบบมาเพื่อให้นักลงทุนไทยสามารถซื้อขายหุ้นหรือ ETF ในต่างประเทศได้

โดยผ่านการซื้อขาย DR ที่จดทะเบียนซื้อขายได้ในตลาดหลักทรัพย์ฯ
ซึ่งกระบวนการนั้นง่ายกว่าการลงทุนโดยตรงในต่างประเทศ เพราะมีตัวกลางซึ่งก็คือผู้ออก DR ช่วยบริหารจัดการให้ เรียกง่ายๆ ว่าเป็นการยกหุ้นต่างประเทศมาให้ซื้อขายได้บนตลาดหุ้นไทย ในรูปแบบของการซื้อขาย “ใบรับฝาก” แทน

“ผู้ออก DR” เป็นคนไปซื้อหลักทรัพย์ต่างประเทศมาเก็บไว้ เพื่อใช้ออก DR นำมาเสนอขายให้นักลงทุนทั่วไป (IPO) ก่อนจะนำมาจดทะเบียนและซื้อขายผ่านตลาดหลักทรัพย์ฯ ผู้ออก DR ไม่ใช่บริษัทเจ้าของหลักทรัพย์ในต่างประเทศ แต่จะทำหน้าเป็นผู้ที่ถือหลักทรัพย์ต่างประเทศแทนนักลงทุน

ดังนั้น นักลงทุนที่ถือครอง DR จึงเปรียบเสมือนกับถือครองหลักทรัพย์ต่างประเทศผ่านใบ DR ซึ่งเป็นการอำนวยความสะดวกแก่นักลงทุน เนื่องจากซื้อขายด้วยเงินบาท ใช้บัญชีเดียวกันกับการซื้อขายหุ้นไทย เหมือนการซื้อขายหุ้นทั่วไป สิ่งเดียวที่แตกต่างกัน คือ Board Lot ของ DR จะซื้อขายได้สะดวกกว่าหุ้นทั่วไป เพราะ DR นั้นซื้อขายได้ขั้นต่ำครั้งละ 1 DR ขณะที่หุ้นทั่วไปจะซื้อขายกันขั้นต่ำที่ Board Lot ละ 100 หุ้น

การลงทุนใน DR vs การลงทุนโดยตรงต่างประเทศต่างกันอย่างไร?

มาทำความรู้จักกับ สัญลักษณ์ย่อของ DR กันดีกว่า ซึ่งจะประกอบด้วยตัวอักษรความยาวสูงสุดไม่เกิน 10 ตัว ดังนี้

ข้อควรรู้ / ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง

ลงทุน DR ได้อะไร
ผลตอบแทนและความเสี่ยงของ DR มีอะไรบ้าง? คุ้มค่าที่จะลงทุนหรือเปล่า? สามารถพิจารณาได้ดังนี้

ผู้ที่ถือ DR จะได้รับผลตอบแทนจากการลงทุนเสมือนถือครองหลักทรัพย์ต่างประเทศนั้นๆ โดยตรง โดยแบ่งผลตอบแทนออกเป็น 2 ส่วน

กำไรจากส่วนต่างราคา (Capital Gain)

กำไรจากส่วนต่างราคา (Capital Gain) ที่นักลงทุนจะได้รับหากสามารถขาย DR ได้ในราคาที่สูงกว่าราคาตอนที่ซื้อมา แต่หากทิศทางราคาไม่เป็นไปตามที่คิดไว้ และมีโอกาสขาดทุนเช่นกัน

เงินปันผล (Dividend) และสิทธิประโยชน์อื่นๆ

ผู้ถือ DR มีโอกาสได้รับเงินปันผลหรือสิทธิประโยชน์ที่เกิดจากหลักทรัพย์ต่างประเทศ เมื่อไหร่ที่หุ้นแม่หรือ ETF ประกาศจ่ายเงินปันผล ก็จะได้รับเงินปันผลเช่นเดียวกัน แต่ก็มีเงื่อนไขเล็กน้อย คือ เงินปันผลที่จะได้รับนั้น จะถูกหักค่าใช้จ่ายในการดำเนินการตามที่ระบุไว้ในสัญญารับฝาก (ถ้ามี) ดังนั้นจึงต้องศึกษารายละเอียดเงื่อนไขต่างๆ ให้ชัดเจน จะได้ไม่พลาดเมื่อคิดจะเริ่มลงทุน DR

การลงทุนย่อมต้องมีเรื่อง “ความเสี่ยง” ต้องคอยระวัง และถึงแม้ว่าการลงทุนใน DR นักลงทุนจะทำการซื้อขายโดยใช้เงินสกุลบาท แต่โดยทั่วไปแล้ว ราคา DR ควรจะใกล้เคียงกับราคาของหลักทรัพย์ต่างประเทศที่ปรับค่าด้วยอัตราแลกเปลี่ยน เนื่องจาก 1 DR เทียบเท่ากับหุ้นต่างประเทศ 1 หุ้น หรือ ETF ต่างประเทศ 1 หน่วย นักลงทุนจึงต้องพิจารณาถึง “ความเสี่ยงด้านอัตราแลกเปลี่ยน” ควบคู่ไปกับการติดตามราคาของหลักทรัพย์ต่างประเทศ เพื่อใช้ประกอบในการลงทุน DR

ทั้งนี้ ราคา DR อาจจะแตกต่างจากราคาของหลักทรัพย์ต่างประเทศ ซึ่งเป็นผลมาจากความต้องการซื้อและความต้องการขาย (Demand & Supply) ของ DR ในตลาดหลักทรัพย์ฯ รวมถึงสภาวะแวดล้อมภายในประเทศอื่นๆ อีกด้วย

นอกจากนี้ นักลงทุนควรพิจารณา “ความน่าเชื่อถือ” หรือความสามารถในการให้บริการต่างๆ ของผู้ออก DR ที่ปัจจุบันอนุญาตให้เฉพาะบริษัทหลักทรัพย์และธนาคารพาณิชย์เป็นผู้ออกประกอบกันไปด้วย

การลงทุนใน DR ไม่ใช่เรื่องยาก แถมยังช่วยกระจายความเสี่ยงและลดความผันผวนของพอร์ตลงทุนจากที่ถือหุ้นไทย 100% ด้วยการกระจายสัดส่วนการลงทุนไปยังต่างประเทศมากขึ้น แถมยังสร้างโอกาสได้รับผลตอบแทนที่ดีขึ้น

ปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อราคา DR

1. ราคาของสินทรัพย์อ้างอิงในต่างประเทศ
มีผลจากสภาพตลาดและเศรษฐกิจของประเทศที่สินทรัพย์อ้างอิงนั้นทำการซื้อขายอยู่อาจส่งผลกระทบให้ราคา DR ปรับตัวเพิ่มขึ้น หรือลดลงได้ หรือราคาของสินทรัพย์อ้างอิงในต่างประเทศมีความผันผวนก็จะส่งผลกระทบให้ราคา DR นั้นๆ ผันผวนตามไปด้วยเช่นกัน

สำนักงาน ก.ล.ต.และตลาดหลักทรัพย์ฯ ได้กำหนดให้ผู้ออก DR ต้องติดตามข้อมูลข่าวสารที่สำคัญของหลักทรัพย์ต่างประเทศที่มีการเปิดเผยในต่างประเทศ และนำข้อมูลข่าวสารดังกล่าวมาเผยแพร่แก่นักลงทุน DR ผ่านช่องทางการเผยแพร่ข่าวของตลาดหลักทรัพย์ฯ เพื่อใช้ในการตัดสินใจในการลงทุนใน DR ได้อย่างเหมาะสม และเมื่อมีเหตุการณ์สำคัญกับหลักทรัพย์ต่างประเทศ ผู้ออก DR จะขอให้มีการขึ้นเครื่องหมายต่างๆ เช่น XD, H, SP ตามหลักทรัพย์ต่างประเทศในตลาดแม่

2. อัตราแลกเปลี่ยน
แม้ว่าจะสามารถซื้อขาย DR ได้ในตลาดหุ้นไทยด้วยเงินสกุลบาท แต่เวลาที่ซื้อขายนั้นต้องอ้างอิงกับราคาหุ้นหรือราคาสินทรัพย์อ้างอิงในต่างประเทศ อ้างอิงกับเงินสกุลนั้นๆ ที่สินทรัพย์จดทะเบียนอยู่ ดังนั้นเมื่อค่าเงินเปลี่ยนแปลงก็ย่อมส่งผลกับราคา DR ในไทยให้แพงกว่า หรือ ถูกกว่าในบางช่วง ซึ่งค่าเงินทั่วโลกมีการเปลี่ยนแปลงตามทิศทางเงินไหลเข้าหรือเงินไหลออกแต่ละประเทศ โดย DR ที่อ้างอิงกับสินทรัพย์ในต่างประเทศก็ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงค่าเงินด้วยเช่นกัน

3. ความต้องการของนักลงทุน
เหมือนกับหลักทรัพย์ทั่วไปถ้ามีแรงซื้อเข้ามามากในบางช่วงก็อาจทำให้ราคา DR ปรับเพิ่มขึ้นมากกว่าปกติได้ ดังนั้น ในการพิจารณาก่อนเข้าซื้อ นักลงทุนควรดูในเรื่องของราคาว่ามีความผิดปกติหรือไม่ก่อนที่จะเข้าซื้อทุกครั้ง

3 เรื่องที่ต้องรู้ก่อนลงทุนใน DR

แม้ DR จะมีลักษณะคล้ายหุ้น แต่ก็มีข้อแตกต่างในบางเรื่องที่นักลงทุนควรทำความเข้าใจเพิ่มเติม เช่น หลักทรัพย์ที่สามารถนำมาออกเป็น DR ได้ ค่าธรรมเนียมในการซื้อขาย และการส่งคำสั่งซื้อขาย เป็นต้น การทำความเข้าใจเรื่องพื้นฐานเหล่านี้จะช่วยให้เราสามารถตัดสินใจลงทุนได้ดียิ่งขึ้น

หลักทรัพย์ที่สามารถนำมาออกเป็น DR ได้

1. หุ้นหรือหน่วยลงทุน
หุ้นหรือหน่วยลงทุน เช่น ETF, REIT, Infra Fund, Infra Trust ที่มีการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ต่างประเทศที่ ก.ล.ต. ยอมรับ
2. หุ้นที่มีการซื้อขายในประเทศกลุ่มอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง
โดยหุ้นดังกล่าวต้องมีมูลค่าหุ้นตามราคาตลาดเฉลี่ยย้อนหลัง 15 วันทำการไม่น้อยกว่า 2,000 ล้านบาท

ค่าธรรมเนียม

ในการซื้อขาย DR จะมีตัวกลางที่เรียกว่า “Market Maker” ซึ่งเป็นผู้ที่นำคำสั่งซื้อจากนักลงทุนที่เข้าซื้อ DR ไปดำเนินการซื้อหุ้นในต่างประเทศ ดังนั้น DR จึงมีค่าใช้จ่ายในการดำเนินการโดยแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ

1. ค่าธรรมเนียมซื้อขายหรือค่าคอมมิชชั่น
เหมือนกับการซื้อขายหุ้นทั่วไป
2. ค่าธรรมเนียมที่ผู้ออกอาจเรียกเก็บ
ซึ่งจะเกิดขึ้นในกรณีที่จ่ายสิทธิประโยชน์ เช่น เงินปันผล หรือ เก็บตามเงื่อนไขที่ระบุในสัญญารับฝาก DR ดังนั้น จะต้องอ่านและศึกษาข้อมูลอย่างรอบครอบก่อนที่จะซื้อ DR

วิธีการและเงื่อนไขการส่งคำสั่งซื้อขาย DR

• ส่งคำสั่งซื้อขายเหมือนหุ้น โดยจะได้จับคู่คำสั่งซื้อขายตามหลัก Price Then Time Priority
• ราคาสูงสุด – ราคาต่ำสุดในแต่ละวัน ไม่เกิน 30 % ของราคาปิดวันทำการก่อนหน้า
• หน่วยการซื้อขายขั้นต่ำ 1 Board Lot เท่ากับ 1 DR
• ช่วงราคาซื้อขาย (Tick Size) เหมือนหุ้นสามัญ

วิธีการลงทุนใน DR

รายละเอียดสินค้า DR

โดยอ้างอิงกับสินทรัพย์ประเภทหุ้นสามัญต่างประเทศ

โดยอ้างอิงกับสินทรัพย์ ประเภทหน่วยของโครงการจัดการลงทุนต่างประเทศ ดังนี้

เทคนิคการเลือก / บทวิเคราะห์ DR

เลือกลงทุนในหลักทรัพย์ต่างประเทศที่มีความน่าสนใจในการลงทุน

วิเคราะห์หลักทรัพย์อ้างอิงก่อนว่า... มีทิศทางการเติบโตที่ดีหรือไม่ มีโอกาสเติบโตมากน้อยเพียงใด ดูได้จากทิศทางการเติบโตของเศรษฐกิจของประเทศนั้น ภาวะอุตสาหกรรม และแนวโน้มการเติบโตของบริษัท รวมถึงปัจจัยที่จะเข้ามากระทบกับหุ้นหรือสินทรัพย์ที่ DR นั้นอ้างอิงอยู่ส่วนของการ “วิเคราะห์ภาวะเศรษฐกิจ” ต้องดูถึงปัจจัยการเติบโตของเศรษฐกิจในประเทศนั้นว่ามีการเติบโตในระดับไหน แข็งแกร่งเพียงพอและน่าสนใจลงทุนหรือไม่ เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศข้างเคียงหรือประเทศที่มีโครงสร้างทางเศรษฐกิจในระดับเดียวกัน

“การวิเคราะห์บริษัท” สามารถวิเคราะห์ความแข็งแกร่งด้านพื้นฐาน รวมถึงความสามารถของบริษัทจากผลการดำเนินงานในอดีต เช่น

• กิจการต้องมีผลประกอบการดี เติบโตอย่างต่อเนื่อง
• มีกำไรอย่างสม่ำเสมอ ไม่มีปัญหาขาดทุน
• มีความแข็งแกร่งทางด้านการเงิน หนี้สินอยู่ในระดับต่ำ
• ราคาหุ้นอยู่ในระดับที่เหมาะสม

นอกจากวิเคราะห์ข้อมูลในอดีตแล้วต้อง “ประเมินและคาดการณ์ศักยภาพในการเติบโต” ของบริษัทนั้นด้วยว่า มีศักยภาพเพียงพอที่จะดำเนินกิจการต่อไปได้อย่างแข็งแกร่งในอนาคตหรือไม่

ตรวจสอบเงื่อนไขของสัญญารับฝาก

เงื่อนไขสำคัญที่ต้องพิจารณาก่อนตัดสินใจลงทุน มีเงื่อนไขต่างๆ เช่น

• สิทธิประโยชน์ที่ผู้ถือ DR จะได้รับ
• ค่าใช้จ่ายที่ผู้ออก DR เรียกเก็บ
• การทำหน้าที่ของ MM (ถ้ามี)
• เงื่อนไขและวิธีการรับซื้อคืน DR

การลงทุนใน DR ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องใส่ใจในรายละเอียด และต้องติดตามทิศทางราคาของสินทรัพย์อ้างอิงที่ DR นั้นลงทุนอย่างสม่ำเสมอ เพียงเท่านี้ ก็จะช่วยให้ลงทุนใน DR ได้อย่างมั่นใจ หรือคลิกอ่านบทวิเคราะห์ DR (เชิงเทคนิค) ของทาง บล. บียอนด์ เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจ

• อ่านบทวิเคราะห์
• อ่านบทความ